Een van de meest bijzondere en waardevolle Nederlandse dagboeken is misschien wel het dagboek van de Amsterdammer Willem de Clercq (1795-1844). Deze literair ingestelde zakenman en voorman van het Réveil schreef vanaf zijn tiende levensjaar tot aan zijn dood in 1844 ruim 30.000 dagboekpagina’s vol. Deze persoonlijke aantekeningen gunnen ons niet alleen een kijkje in het hoofd van De Clercq, maar ook een blik op politieke, sociale, culturele en religieuze ontwikkelingen aan het begin van de negentiende eeuw. Zo schrijft De Clercq in 1829 onder andere over de groeiende onrust en oppositie van “de Brabanders”, (die het jaar daarop tot de onafhankelijkheid van België zouden leiden), over een bezoek aan Koning Willem I en over de Nederlandse Handel-maatschappij, waarvan hij secretaris en later directeur was. Maar De Clercq had een brede interesse en ook minder gewichtige zaken krijgen volop aandacht, zoals een knappe tafeldame, het weer, of de theorie van de Holle Aarde (klik). Ook opvallend nieuws uit de krant pent De Clercq neer. Dat kan gaan over staatkundige aangelegenheden of over de economie, maar vooral sensationele nieuwtjes boeien hem. Op 5 januari 1829 noteert hij bijvoorbeeld:
Verschrikkelijk zijn de berigten in de Engelsche Nieuwspapieren over eene bende van menschen in Edinburg die menschen vermoord heeft, alleen om denzelven ligchamen voor de Anatomie te verkopen. Neen de zonde komt niet van God, Laat ons geloof aan de Verkiezing toch nimmer tot zulke een Godslastering leiden.
En op 28 januari van datzelfde jaar:
Veel gerucht heeft zoo het schijnt in Engeland gemaakt het geval van iemand die vele jaren gehuwd is geweest en ondertusschen hoewel hij altoos als man voor de dag is gekomen en moeilijk werk verrigt heeft, na zijn dood gebleken is een vrouw geweest te zijn.
De originele dagboeken van Willem de Clercq bevinden zich in de collectie van Stichting Het Réveil-Archief, die wordt beheerd door de Universiteitsbibliotheek Amsterdam en is ondergebracht bij de afdeling Bijzondere Collecties. Dankzij een samenwerkingsverband van verschillende personen en partijen is het gehele dagboek gescand en digitaal te bekijken. Ook wordt er gewerkt aan een transcriptie van het gehele document. De jaren 1811-1823 zijn reeds online te raadplegen. Klik hier om meer te lezen over dit project en over Willem de Clercq en zijn dagboek.
Nina Wijsbek, medewerkster Nederlands Dagboekarchief en Project Willem de Clercq
Vind ons op Facebook